Heren, wat is jullie verwachting voor de economische groei in 2021?
Edwin Kuhlman (Atradius): ‘Voor Nederland verwachten we een groei van het bruto binnenlands product van 2,9%, na een krimp van 3,8% in 2020. Onze verwachting is dat de economie in 2022 terugkeert op het niveau van voor de pandemie. De wereldhandel trekt weer aan, mede doordat de Verenigde Staten de krimp in het bbp goedmaakt en Azië sterke groeicijfers laat zien. Van die aantrekkende wereldhandel profiteert vooral de Nederlandse maakindustrie. De detailhandel en de dienstensector blijven door de aanhoudende lockdowns achter. Wat we ook zien: de overheidssteun in Nederland is – gezien de uitzonderlijk lage faillissementscijfers en het lage werkloosheidspercentage – vooralsnog zeer effectief.’
Arthur Schellekens (Coface): ‘Wij verwachten voor Nederland een economische groei van ongeveer 3,5% in 2021. Voor Duitsland (+3,6%), Frankrijk (+5,4%) en het Verenigd Koninkrijk (+4%) zijn de groeiverwachtingen hoger, maar daar was de krimp in 2020 ook fors hoger. Normaal gesproken zien we zes maanden na de aanvang van een economische recessie een toename van het aantal bedrijfsfaillissementen. Daar is nu geen sprake van. Diverse ondersteunende overheidsmaatregelen, waaronder die tussen de Staat en de kredietverzekeraars, en uitgestelde belasting- en huurbetalingen dragen bij aan deze zogeheten faillissements-paradox. Wij verwachten vanaf de tweede helft van 2021 alsnog een toename van het aantal bedrijfsfaillissementen.’
Johan Geeroms (Euler Hermes): ‘Bij Euler Hermes volgen we de prognose van het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS). Zij rekenen momenteel op een groei van bijna 3%. Daarbij moet worden aangetekend dat de economische groeicijfers welhaast iedere maand aangepast worden. Dát er groei komt, nu de vaccinaties zijn gestart, lijdt in onze ogen geen twijfel.’
Welke maatregelen nemen jullie om slechte risico’s uit te sluiten, maar wel voldoende limieten te blijven afgeven? U trekt toch niet de paraplu in als het gaat regenen?
Edwin Kuhlman (Atradius): ‘Onze risk underwriting is nu niet anders dan normaal. Wel is transparantie nog belangrijker geworden. In samenwerking met onze klanten proberen wij dan ook zoveel mogelijk informatie over afnemers te krijgen. We doen geen generieke acties op bijvoorbeeld sector- of portefeuilleniveau, maar beoordelen elke debiteur individueel. We blijven limieten afgeven, ook als debiteuren geraakt zijn door de coronacrisis. Maar alleen als de onderneming afdoende maatregelen heeft genomen om door de crisis heen te komen, bijvoorbeeld door gebruik van NOW en/of blijvende ondersteuning door banken en andere (financiële) stakeholders. Daarbij houden wij, zoals alle kredietverzekeraars, de mogelijkheid limieten aan te passen. Bijvoorbeeld bij een dreigend faillissement, meldingen van non-betaling of om deze beter te laten aan sluiten bij de daadwerkelijke handelsvolumes. Dit zouden we ook doen zonder herverzekeringsprogramma.’
Arthur Schellekens (Coface): ‘Coface heeft sinds haar oprichting in 1946 al meerdere crises meegemaakt. In die periodes hebben we onze klanten altijd bijgestaan bij het maken van de juiste keuzes op gebied van leverancierskrediet. De afgelopen jaren hebben we geïnvesteerd in de omvang en kwaliteit van het analyseren en beoordelen van debiteuren. Onze professionals kunnen gebruik maken van meer, betere en actuelere informatie over debiteuren dan ooit, mede danzkij big data, algoritmes en kunstmatige intelligentie. Met ons unieke wereldwijde netwerk aan analisten zijn we beter dan ooit in staat om actuele, lokale en nauwkeurige inschattingen te maken van de debiteurenrisico’s en de kans dat een onderneming de komende twaalf maanden aan haar betalingsverplichtingen kan voldoen.’
Johan Geeroms (Euler Hermes): ‘Covid-19 en de gevolgen hiervan hebben de cashflow van veel bedrijven aangetast. De crisis is nog lang niet voorbij en het effect is breder dan veel mensen denken. Het zijn niet alleen de sectoren die steeds weer genoemd worden, zoals transport, horeca en entertainment. We zien in onze cijfers dat cashflowproblemen, betalingsachterstanden en dubieuze debiteuren in alle sectoren steeds meer toenemen.
‘Niet alleen de kleinere bedrijven zijn kwetsbaar, ook de allergrootste. Je denkt met een ‘reus’ zaken te doen en waant je veilig, maar juist in die hoek vallen rake klappen. De trend dat steeds meer grote concerns wereldwijd omvallen, is alleen maar versterkt. In geval van twijfel kan het van belang zijn om recente betalingservaringen te delen en is het belangrijk om te weten welke positie de leverancier heeft bij de afnemer.
‘Ons devies blijft ‘case-by-case benadering’ op basis van een verhoogde graad van monitoring. Het nog frequenter opvragen van recent cijfermateriaal in combinatie met het in geprek gaan met debiteuren en hun toeleveranciers (onze klanten) geeft ons een accuraat beeld van het actuele risicoprofiel en de verwachtingen.’
Wat als de herverzekering door de Staat niet in de huidige vorm verlengd wordt?
Edwin Kuhlman (Atradius): ‘Gezien ons beleid van afgelopen jaar verwachten wij geen materiële wijzigingen. Op individueel niveau zijn aanpassingen mogelijk, bijvoorbeeld op debiteuren in sectoren die hard geraakt zijn. Als de herverzekering stopt, gaan wij door met ons huidige limietenbeleid. Ondanks de moeilijke economische omstandigheden behandelen wij elke kredietlimietaanvraag en waar mogelijk geven we nog steeds een kredietlimiet af. Hierbij houden we zo goed als kan rekening met onze positie per 30 juni 2021, maar we nemen uiteraard alle beschikbare informatie mee in ons beslissingsproces. Een kredietlimiet kan ook gedeeltelijk worden afgegeven wanneer de kredietlimietaanvraag bijvoorbeeld niet in verhouding staat tot de omvang van de debiteur.’
Arthur Schellekens (Coface): ‘Bij aanvang van de pandemie was Coface in diverse landen een van de initiatiefnemers voor samenwerking tussen kredietverzekeraars en de overheid. Hierdoor is het mogelijk gebleven om de juiste balans te vinden tussen schade voorkomen en dekking bieden. De rust in de markt die daarmee gepaard ging, heeft met name het mkb en de daarbij behorende werkgelegenheid veel geholpen. In zekere zin is daarmee de markt tijdelijk verstoord moeten we nu de weg naar normalisatie gaan bewandelen. Hoe die weg eruit ziet, moet de komende maanden blijken. Hoe dan ook: onze sector moet in staat zijn om autonoom te functioneren.
‘Coface is daar klaar voor, maar natuurlijk zijn er uitdagingen. De jaarcijfers die over 2020 gepubliceerd worden, zullen in veel sectoren slechter zijn dan normaal en het moeilijker maken om te beoordelen hoe een debiteur ervoor staat. Bovendien moeten veel leningen afbetaald worden, te beginnen met de enorme belastingschuld. De faillissementen gaan dus toenemen. Anderzijds is het met het huidige monetaire en overheidsbeleid, de lage rente en het geringe aantal faillissementen voor banken en verzekeraars nu nog mogelijk om eerder te beslissen ten gunste van de kredietnemer, de debiteur en de handel.’
Johan Geeroms (Euler Hermes): ‘Wij zien 2021 als een jaar met relatief hoog risico. De maakindustrie is nagenoeg hersteld maar de dienstensector blijft fors achter. Door de noodstop van de wereldeconomie aan het begin van dit jaar, is het spook van betalingsachterstanden en plotselinge faillissementen weer helemaal terug. Steunpakketten gaan verflauwen en we verwachten een forse verhoging van faillissementen. Natuurlijk kijken wij naar sectoren die in zwaar weer verkeren, maar ook hier heb je bedrijven die beter presteren dan de branche. Voor ons is het dus business as usual. Wat ik nog wel graag wil meegeven: hoe lockdowns uitpakken per bedrijf zie je niet aan de buitenkant. In korte tijd is de financiële gezondheid flink aangetast. Dat vraagt om alertheid. Ga niet uit van oude zekerheden, maar wees gezond wantrouwig en kijk kritisch naar uw relaties.
‘Er zijn ook positieve punten: veel particulieren en bedrijven waren in staat om enorme bedragen te sparen bij gebrek aan recreatie- en vakantiemogelijkheden, maar ook doordat zakenreizen en investeringsprogramma’s ‘on hold’ werden geplaatst.. We verwachten dat deze midden tijdens de tweede helft van 2021 vrijkomen, zodat de binnenlandse bestedingen fors gaan toenemen.’
